เจ้าแม่สองนางเป็นพระธิดากษัตริย์ลาว องค์พี่พระนามว่า มัคชี ส่วนองค์น้องชื่อว่า ศรีสุวรรณ พอบ้านเมืองเกิดสงครามสู้รบกันพระนางทั้งสองด้วยด้วยทหาร นางสนม บริวาร ได้ล่องเรือลงมาตามแม่น้ำโขง พอถึงท่าวัดหายโศกซึ่งสมัยนั้นเป็นลำห้วยมีน้ำไหลเชี่ยวและเป็นน้ำวน เรือของเจ้าแม่สองนางล่มลงกลางแม่น้ำโขงแห่งนี้และทุกคนเสียชีวิต ต่อมาดวงวิญญาณของเจ้าแม่สองนางได้มานิมิตเจ้าอาวาสวัดหายโศกให้ทำศาลเพียงตาให้เพราะอยากอยู่บริเวณนี้ ทางวัดจึงได้ร่วมกับชาวบ้านทำศาลขึ้นสองหลัง ชาวบ้านเรียกว่า ศาลเจ้าแม่สองนาง ซึ่งชาวหนองคายและผู้ที่สัญจรทางน้ำเมื่อมาถึงบริเวณนี้ต่างยกมือกราบไหว้ขออำนาจบารมีเจ้าแม่สองนางช่วยปกปักคุ้มครองให้เดินทางปลอดภัยปราศจากภยันตรายทั้งปวง และทุกวันออกพรรษาก็จะจัดพิธีบวงสรวงขึ้นเป็นประจำ

หลังบวงสรวงเจ้าแม่สองนางแล้วเสร็จต่อจากนั้น นายอุรุยศ เอียสกุล นายกเทศมนตรีเมืองหนองคาย ได้นำคณะผู้บริหารและชาวชุมชนวัดธาตุ ประกอบพิธีบวงสรวงพระธาตุกลางน้ำ เนื่องในวันออกพรรษา ที่ศาลพระธาตุกลางน้ำ และศาลหลวงพ่อใหญ่ ชุมชนวัดธาตุ ในเขตเทศบาลเมืองหนองคาย

สำหรับพระธาตุกลางน้ำหรือพระหล้าหนอง เป็นพระธาตุที่หักพังอยู่กลางลำน้ำโขง เป็นที่ประดิษฐานพระบรมธาตุฝ่าพระบาทเก้าพระองค์ ตามตำนานอุรังคธาตุ ตามหนังสือประชุมพงศาวดาร ภาค 70 บันทึกไว้ว่า พระธาตุเมืองหนองคายได้พัง เมื่อวันขึ้น 9 ค่ำ เดือน 9 ปีพุทธศักราช 2390 และปัจจุบันตลิ่งได้ถูกน้ำโขงกัดเซาะจนไปอยู่กึ่งกลางแม่น้ำโขง

การที่องค์พระธาตุจมลงในแม่น้ำโขง เทศบาลเมืองหนองคาย จึงได้ร่วมกับชาวหนองคาย จัดทำโครงการก่อสร้างองค์พระธาตุกลางน้ำจำลอง และบรรจุชิ้นส่วนพระธาตุองค์จริงเข้าไปไว้ข้างใน และปรับปรุงสภาพแวดล้อมริมฝั่งแม่น้ำโขงขึ้น โดยได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทย พร้อมทั้งได้มีการก่อสร้างเขื่องป้องกันตลิ่งเพื่อป้องกันน้ำโขงกัดเซาะจนพังทลายอีก

พระธาตุกลางน้ำ เป็นที่เคารพสักการะของชาวหนองคายและชาวลาว ในแต่ละปีชุมชนวัดธาตุ และชุมชนต่าง ๆ ในเขตเทศบาลเมืองหนองคาย ร่วมกับเทศบาลเมืองหนองคาย พร้อมใจจัดงานเกี่ยวกับพระธาตุกลางน้ำขึ้นทุกปี คือประเพณีบุญเดือน 3 วันมาฆบูชา , งานประเพณีบุญบั้งไฟเดือน 6 , พิธีบวงสรวงองค์พระธาตุฯ และการแข่งขันเรือยาววันออกพรรษา.